Rotterdam en muziek tijdens de bezetting

De inval van de Duitsers en het begin van de oorlog werd gevolgd door een bombardement op Rotterdam. Er kwam een einde aan een prachtige periode van Rotterdams Glorie op cultuurgebied. De Coolsingel en het Hofplein, waar het uitgaansgebied was met gelegenheden als Pschor bestond niet meer. Muziek werd bijna geheel verboden. Het door de bezetter bedachte Departement van Volksvoorlichting en Kunsten (DVK) was tegen jazz en negermuziek. De enige uitzondering in Nederland, tot 1943, was Katendrecht.

De Rotterdamse wijk Katendrecht was tijdens de Tweede Wereldoorlog verboden voor Wehrmachtsoldaten, dat nam niet weg dat er zo nu en dan wel door de Sicherheitsdienst werd gecontroleerd. Het ‘losbandige’ leven in die buurt met zeemanskroegen, hoeren en jazzmuziek bleef tijdens de oorlog relatief ongestoord – misschien wel omdat die soldaten er niet mochten komen.
“Omdat er geen Duitsers waren, was het van ons. Katendrecht was een stukje Nederland midden in de oorlog. We voelden ons thuis” aldus een Rotterdamse.

Al voor de oorlog was Katendrecht een plek met een bonte verzameling inwoners, maar tijdens de oorlog werd het helemaal een vrijplaats: hoeren, Chinezen, Surinaamse jazzmuzikanten, Joodse musici en ondergedoken Duitsers.
Er was de Dancing Negro Palace Belvédère. Alles draaide hier om de zwarte jazzmuziek, die door Duitsers tot Entartete Musik was verklaard en officieel verboden. In Katendrecht stonden Teddy Cotton, Seegers, Kid Dynamite, Boy Edgar, Blyt en Martin Stremman gewoon op het podium.

Er bleef live jazz gespeeld worden in Nederland tijdens de oorlog.

Rapport van 13 september 1942 over het optreden van de orkesten van Pi Scheffer en Boy Edgar in het Gebouw van K&W in Den Haag. ‘Het is werkelijk droevig aan te zien,’ noteerde de rapporteur van de DVK, ‘hoe hier frisse Hollandse jongens en meisjes, prachtmateriaal voor jeugdstorm en SS, zitten te wiebelen op negerklanken van die geesten, die erop uit zijn om de jeugd te verpesten om hun praktijken te kunnen botvieren. Het moet uit zijn met dit soort cultuur. Hoe eerder, hoe beter.'”

Orkesten die (verplicht) speelden tijdens de oorlog:

– Dick Willebrandts
– Ernst van ’t Hoff
– De Kilima Hawaiians
– De Millers
– de Ramblers

Het was verplicht spelen voor de Duitsers, een weigering kwam je te staan op een tocht naar het concentratiekamp.

Tophits :

– Orient Express
– Diep in mijn hart
– Wie is Loesje ? (De Ramblers moesten dit nummer altijd spelen anders kregen ze een boos publiek).
In 2009 nog gecovered/ gesampled door housejongens Tony Junior & Nicolas Nox.

Nederlandse liedjes in de oorlog: vertalingen uit het Engels (de bezetter wilde geen Engels)

– Zonnig Madeira
– Hartstikke gek, Hartstikke gek, moooooooie benen! was origineel in het Engels: Kalamazoo