10 september 2025

Een plaat die aan beide kanten van het front populair was

In 1915 schreef de jonge frontsoldaat Hans een melancholisch gedicht, vlak voordat hij naar het Oostfront moest.
De titel van dit gedicht was ‘Het meisje onder de lantaarn’. Het meisje in kwestie was een samenvoeging van twee vrouwen uit zijn omgeving.

Componist Norbert Schulze componeerde in 1938 de muziek bij dit gedicht, hoewel het liedje eigenlijk al klaarlag voor een tandpasta reclame.
Zangeres Lale Andersen zong het lied voor opnames in 1939.

Na de aanvang van de oorlog namen de Duitsers ook bezit van de sterke Joegoslavische radiozender Radio Belgrado. Hiermee konden uitzendingen worden verzorgd van Noorwegen tot aan Noord Afrika. Er was weinig repertoire dus werden platen vaak herhaald. In de zomer van 1941 kwam een nieuwe voorraad platen ter beschikking, allemaal geflopte nummers. Een van deze nummers was Lili Marleen, waarvan tot dan ongeveer 700 exemplaren waren verkocht, overduidelijk een flop. In korte tijd werd het lied bijzonder geliefd.

Het lied was ongekend populair onder de soldaten van het Afrika-korps van Veldmaarschalk Rommel. Het werd de herkenningsmelodie van Radio Belgrado en werd elke dag, om 21.55 uur, vlak voor het einde van de uitzendingen gespeeld. Niet alleen bij de Duitsers, ook onder de Geallieerde soldaten nam de schare fans per dag toe. De soldaten van Rommel’s tegenstander, Montgomery’s 8e Leger, begonnen het lied mee te zingen en te fluiten.
Snel kwamen de Duitsers met een Engelstalige versie van Lili Marleen, wetend hoe populair ze was onder de vijandelijke troepen. Inmiddels hadden de Engelsen al een eigen versie opgenomen, door de Engelse zangeres Anne Shelton.
Namens de Amerikanen nam Marlene Dietrich een versie in het Engels op, maar ook een Duitstalige versie, voor Geallieerde propaganda richting Nazi-Duitsland.
Inmiddels was het lied in Duitsland zo immens populair dat er meer dan twee miljoen platen verkocht waren. Lili Marleen werd hiermee alleen al in Duitsland de eerste ‘million seller’.

Joseph Goebbels had een hekel aan het lied. Toen bekend werd dat Lale Andersen contact onderhield met gevluchte Joden in Zwitserland zag hij zijn kans schoon. In april 1942 werd Lili Marleen verboden. Dit viel op bij de Geallieerden en de BBC verspreidde het gerucht dat Andersen gevangen was gezet in een concentratiekamp. Dit bracht de Nazi’s in verlegenheid; vanaf mei 1943 mocht Andersen weer optreden, maar Lili Marleen mocht ze niet meer zingen.

Rainer Werner Fassbinder maakt een film over Lili Marleen, gebaseerd op Lale Andersen’s autobiografische roman ‘Der Himmel hat viele Farben’. De film geeft een mooi beeld van de groeiende populariteit van Lili Marleen en van de problemen die Andersen ondervond toen ze bij de Nazi’s uit de gratie raakte.

Bron van dit verhaal is deze website. Een prachtig en uitgebreid opgeschreven verhaal over dit onderwerp.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *